Sağlam ve Arızalı Turbo Sesi Karşılaştırması (Linea 1.3 Mjet)
Merhabalar,
Geçenlerde facebook grubunda bir arkadaşımız çıkma turbo arıyordu. Sebebini sorduğumuzda aracının 86 binde olduğunu ve ustasının
– Arkadaş Turbon ötüyor değişmesi gerekiyor. 3800 TL masrafın olur çıkma bulursak daha uygun olur.
demesi üzerine turbo arayışına girişmiş.
Merak ettim kardeşim telefonunu video moduna al, kaputu aç koy turbonun yakınına bir sesini biz duyalım bozuk turbo nasıl oluyor. Koydu ve bir video attı Aman Allahım benim turbodan da aynı ses geliyor, ve altına onlarca yorum video herkeste aynı ses var. 8 bindeki sıfır araçta da benim 214 bin km olan araçta da aynı ses var.
Kısacası adamın turboda hiç bir sorun yok gelen ses klasik turbonun yüksek devirden birden düşük devire indiğinde oluşturduğu rüzgar sıkışma sesi, hatta benzinli araçlarda blow off’dan dolayı daha yüksek duyulan bir ses.
Blow off’ demişken biraz bahsetmek istiyorum. bu parça benzinli araçlarda olur. Gaza yüklendiğinizde , yüksek devirlere çıkıp basınçlı hava üreten turbomuzun havası olduğu gibi yakıt odasına gitmekte ama vites değiştirirken ayağınızı gazdan anlık çektiğiniz için yanma odasına giden yollar kapanır (gaz kelebeği) bu basınçlı hava kapalı yoldan ilerleyemeyeceği için geri tepip turboya zarar vermesin diye bir valf vasıtasıyla bu basınçlı havanın bir kısmı dışarı atılır. bu hava dışarıya atılırken ortaya bir ıslık sesi çıkar.
Aşağıdaki gibi
Tabi bizim dizel araçlarda bu kadar yüksek olmaz çünkü bizim araçlarda turbonun önünü kapatan bir Gaz kelebeği bulunmamakta o yüzden önü kesilmez dolayısıyla blow off yoktur. ıslık sesi bu kadar yüksek olmaz. ama sessiz ortamda gaz verip ayağınızı birden çekince ıslık sesini az da olsa duyabilirsiniz.
Bu kadar bilgilendirmeden sonra şimdi Linea 1.3 Multijet motorlardaki arızalı ve sağlam turbonun sesini duymaya.
Not : Dizel araçlarda Gaz Kelebeği olmaz…! Aslında böyle bir kelebek vardır ama benzinli motordaki işlevi ile alakası yoktur.
- Dizel araçlarda gaz kelebeği araç stop ederken sarsıntısız bir stop gerçekleşmesi amacıyla kullanılır.
- Benzinli araçlarda Gaz pedalına bağlıdır siz gaz bastıkça gaz kelebeği açılıp içeri fazladan hava almasına motorun hızlanmasına yarar.
Saygılarımla..
aynı turbo sesi benim arabada da var. ama birkaç şey eklemek lazım hocam. blow off sadece benzinli araçlarda olmaz. dizellerde de kullanılabilir. blow off un amacı turboya gelen basıncı, gaz kesildiğinde atmaktır. ama blow off valfi varken, yüksek devirlerde devir düşürmek yerine aniden vitesten atarsanız turboya ters basınç yapar ve hava valfinden ıslık sesi çıkar. fakat turbodaki tribünler bir anda tersine dönmeye başlar bu da turbo kanatlarına zarar verir. benzinli araçların turboları daha ince ve hafif metallerden yapılır. turbo kanatları da alüminyum olduğundan çok daha kolay eğilebilir. bir de blow off sadece turbonun egzoz beslemesinde değil temiz hava girişinde de kullanılabilir. hatta hem blow off(temiz hava girişinde), hem wastegate(egzoz gazı çıkışında) aynı anda kullanılabilir. wastegate, turbo üzerinde bağlı olarak bulunur. wastegateli turbolar şuanki dizel araçların %99 ‘ında bulunan parçadır. blow off dan farkı, blow off gibi egzoz gazını direkt atmosfere bırakmaz. wastegate üzerinde bir adet boru bulunur ve bu boru ile turbo tribünleri çeviren egzoz gazı manifolddan turboya giden girişe geri gönderir. bu yüzden wastegateli turbolarda devir daha yavaş düşer. çünkü gaza basılmasa bile yüksek devirdeyken çıkarılan egzoz gazı turbo girişine geri verilmektedir. wastegateli turboların ömrü çok uzun olur en az 100.000 km yapabilirler. wastegatelerin en güzel özelliklerinden birisi de üzerindeki somun sayesinde turbo basıncının değiştirilebilmesidir. fiziksel olarak tüm wastegatelerde bu yüzük bulunur. fakat bu yüzükle oynamak basıncı değiştirse de enjeksiyon haritalamasını değiştirmediğinizde arabanın rölantisi bozulur, sürekli stop eder. bazen arabaların bu yüzükleri tamir, kaza,sarsıntı gibi nedenlerle hareket eder ve rölanti bozulabilir. wastegateli turboların bozulmasını önleyen şey önceden belirlenen bir bar değerinden sonra kademeli olarak havayı serbest bırakır ve turbonun basıncını azaltır. diyelim ki en düşük 950 devirde turbo basıncı 0.2 bar, en yüksek torkun olduğu devir 2500 devirde 1.2 bar(yanlış hatırlamıyorsam linealarınki 1.2 bar civarıydı) olsun. 2500 devirden sonra torkun düşme sebebi wastegatedir. çünkü wastegate üzerinde ayarlanan somun ile havayı tutan kapağı yavaş yavaş açarak 1 bara , 0.8 bara şeklinde azaltır ve motoru korumuş olur. yine de motoru koruyan şey turbo wastegate i değildir. dizellerde yüksek devire çıkmamak lazım özellikle linea ‘da devir kesici bulunmuyor. siz wastegate zaten basıncı azaltıyor diye 4500 devir çevirseniz de atmosfer basıncı turbo basıncından sayılmaz. yani atmosfer basıncı yuvarlamayla 1 kabul edilir. sizin arabanız rölantideyken motordaki basınç turbo ile beraber en az 1.2 bardır. yazılımla devir kesici atılabilir. böylece motoru da korumuş olursunuz. 2000-2500 devir arası gelen turbo ıslık sesi lineada normaldir.
Bilgilendirici yorum için teşekkürler.
Linea’larda bir seride gaz gesici var diyorlar 3000deviri geçmiyor imiş ben hiç denk gelmedim.
Bir ara bilgisayara bağlayıp bakayım, kontrol edilebilir bir şey ise açalım özelliği 🙂
rica ederim hocam. fiat ‘larda debriyaja basılı iken araba 3000 deviri geçmiyor. onun dışında yazılımcılarla görüştüm 4000 devirden aşağı devir kesici atmadıklarını söylediler. ben de hiç denk gelmedim 3000 devir kesicili lineaya. bir de devir kesici sanırım elm cihazı ile multiecuscan ‘dan ayarlanamıyor diye biliyorum. sanırım kess veya ktag gerekiyor devir sınırlama için.
Ondan bahsetmiştir o zaman.
Ama o da her Lineada geçerli değil Euro4’lerde vitese takıp debriyaja bassanda 3000 devri geçiyor.
Arkadaşımda kess cihazı var denk gelirsen onunla bakarız ayarlara.
Allah sizden razi olsun hocam yeni Linea aldım 1.3 kafama taktım kaç gündür ustaya gösterdim bir şey yok dedi ama içim rahat etmemişti şimdi rahatladım
aynı ıslık sesivideodaki gibi gaza yüklenip gazdan ayağı birden çekince benim aracımda da ötüyor. hatta aracı alırken expertize soktuğumda expertiz ekibi “turbo biraz ıslık yapıyor fiat araçlarda bu olabiliyor mühim değil” demişti bende çok önemsememiştim. öyleyse sıkıntı yok
Aynen öyle kardeşim dediklerine katılıyorum hatta turbo geri dönüş sesi gelmediği zaman sıkıntı var asıl