Merhabalar,

Sigorta nedir ne işe yarar , Sigorta üzerimizdeki bir riski buna riziko denir, başka bir firmaya ücret karşılığında satma işlemidir.

Günümüzde sigorta denince ilk akla gelen trafik sigortasıdır. Fakat ne yazık ki günümüzde trafik sigortasının ne işe yaradığını bir çok kişi bilmiyor alım satımlarda zorunlu olmasa yaptırmazlar haberleri bile olmaz böyle bir sigortanın varlığından.

Evet durum bu kadar vahim.

Trafik Sigortası

Halk arasında Trafik Sigortası diye bilinen gerçek adıyla Karayolu Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigorta Poliçesi adından da anlaşılacağı üzere yaptırılması zorunlu bir poliçedir.

Bu sigortayı aracınıza yaptırmadan trafiğe çıkmanız YASAK‘tır. Trafik polisi ilk çevirmesinde aracı bağlar ve otoparka çeker.

Bu poliçe neden zorunlu ve neden bu kadar önemlidir.

Babamın bir lafı vardır “Kuzuyu yayan, Kurdu görür.” eğer aracınız varsa Allah göstermesin ama bir trafik kazasına bulaşmamak mümkün değil.

Bu sigorta,  herhangi bir kaza anında eğer siz haksız iseniz, Karşı tarafta oluşan hasarları belirli limitlerde sınırlı olmak üzere sizin yerinize öder.

Örneğin bir anlık dalgınlığınıza geldi, gidip bir araca çaptınız, eğer trafik sigortanız var ise karşı tarafın hasarını belirli limitlerde karşı tarafın hasarını karşılar,  sizin cebinizden para çıkmaz.

tabi bunun bazı istisnaları da vardır örneğin kaza anında alkollü veya ehliyetsiz olduğunuz anlaşılır ise trafik sigortası hasarı karşılar ancak tüm faturayı size ödetir yani sigorta dilinde size rücu eder.

Yukarıda bir kaç defa bahsettiğim gibi trafik sigortasının belirli limitleri vardır. Bunlar her yıl yeniden belirlenir.

2019 itibari ile bir trafik sigortasının sağladığı teminatlar bu şekildedir,

• Tedavi Giderleri (Şahıs Başına) 360.000 TL
• Tedavi Giderleri (Kaza Başına) 1.800.000 TL
• Vefat / Sakatlık (Şahıs Başına) 360.000 TL
• Vefat / Sakatlık  (Kaza Başına) 1.800.000 TL
• Maddi (Kaza Başına) 72.000 TL
• Maddi (Araç Başına) 36.000 TL

Günümüzde bazı sigorta şirketleri rekabet gereği, ek olarak

• Yol yardım
• Hukuksal Koruma
• Ihtiyari Mali Mesuliyet

gibi teminatlarda verebilmektedir.

Peki trafik sigortasını yaptırdık ya kaskonun ne gereği var ?

Yukarıda da bahsettiğim gibi trafik sigortası , karşıya verdiğiniz zararı öder ancak sizin aracınıza hiç bir ödeme yapmaz.  Yani kaza yaptınız (siz haksız konumdasınız) karşı tarafta 10 bin lira hasar var , sizin araçta 12 bin liralık trafik sigortası karşı tarafın 8 bin lirasını öder, ancak siz kendi aracınızı kendi cebinizden yaptırmak zorundasınız.

Bununla bitiyor mu bitmez..

Yine Örneğin bir kaza yaptınız, yine siz haksız durumdasınız bu sefer gidip bmw – mercedes gibi hatta daha pahalı 500 – 600 bin liralık bir araca vurdunuz.

Karşı taraftaki hasar tutarı 80 bin lira çıktı. yine trafik sigortası devreye girer 36 bin lirasını karşılar 44 bin lirasını yine siz cebinizden ödemek zorundasınız , eğer kaskonuz yok ise…

Tabi bu saydıklarım maddi hasarlar, manevi hasarları ne örnek vermek ne de hayal etmek bile istemiyorum , gidip düz duvara çarpın ama bir insanoğluna çarpmayın..

Prim neye göre belirlenir ?

Trafik sigortasında prim Sürücüye göre belirlenir,

• Sürücünün yaşı
• Cinsiyeti
• Daha önceki kazalı veya kazasız araç kullanma süresi
• Aracı kullanacağı il

prim belirlemede en etkili seçeneklerdir ,  18 yaşındaki birisi ile 40 yaşındaki birisi aynı aracı alsa da 40 yaşındaki kişi daha az prim ödeyecektir. bu kıstaslar tabi ki daha önce yapılan kazalardan ortaya çıkan istatistikler sonucu belirleniyor.

Trafik sigortasında 7 basamak vardır. İlk defa araç alan bir kişi 4. basamaktan sigortalanır. 4. basamak kişinin daha önce kazalı veya kazasız trafik sigortası olmadığını belirten giriş basamağıdır.

Bir tam yıl kazasız geçirdiğinizde 5. basamağa geçersiniz , ikinci yıl 6. basamak , üçüncü yıl 7. basamağa geçersiniz her basamak atlamanızda ödediğiniz trafik primi düşer.

Ancak bu basamaklar kaza yaptıkça aşağı doğru düşer, ilk yıl hasar yapmadınız 5. basamağa geçtiniz , ikinci yıl kaza yaptınız 4. basamağa düştünüz, tekrar kaza yaptınız 3. basamağa düştünüz demektir. basamağınız düştükçe ödeyeceğiniz prim artacaktır.

Aldığım araç trafik sigortasını etkiler mi ?  Evet etkiler yukarıda bahsettiğim hususlar kadar eklemese de bir Şahin ile bir Passatın trafiği aynı çıkmaz, olaya şu açıdan bakarlar örneğin Şahin aracı İstanbul’da 100 kazaya karışmış, Passat 20 kazaya karışmış burada suçu tamamen kullanıcıya yükleyemezler elbette aracın etkisi de var Şahinin freni ile Passatın freni kaza önleme sistemi aynı değil…

Tabi sizin basamağınız düşmesi için sizin haksız olmanız gerekiyor, kazaya karıştınız ama siz haklısınız, sizin trafik sigortanız bir hasar ödemeyeceği için basamağınız düşmez.

Kasko Sigortası

Yukarıda biraz bahsetmiştim aslında neden kaskoya gerek duyulduğu ile ilgili şimdi biraz daha detaylandıracağım.

Kasko sigortasının bir kaç çeşidi vardır, ama kasko sigortası deyince akla gelen sigorta “Genişletilmiş Kasko Poliçesi” dir. Bu en kapsamlı olan kasko türüdür.

Kasko sigortası trafik sigortası gibi sadece karşı tarafı korumaz, aksine sizi de koruduğu gibi trafik sigortasının limitleri yetmediğinde kasko sigortası da devreye girer.

Yukarıda verdiğim 500-600 bin liralık  araç kazasını hatırlıyorsunuz, trafik sigortası teminatı yetmediği için cebinizden 44 bin lira para çıkıyordu, eğer kaskonuz olsaydı cebinizden bu para da çıkmayacaktı bu 44 binlirayı da kasko karşılayacaktı.

Düşünün  trafik + kasko sigortası toplamda 3  – 5 bin lira tutuyor belkide ama üzerimizdeki büyük riskleri üzerine alıyor ve bizi kurtarıyor…

Şimdi kaskoya biraz daha detaylı girmeye çalışalım , Kaskonun çok fazla teminatları özellikleri vardır sırasıyla saymaya çalışalım.

• Deprem, Sel, Doğal Afet
• Terör olayları,
• Yangın,
• Aracın veya Aracın bazı parçalarının Çalınması
• Karayolunda veya demiryolunda kullanılabilen motorlu araçlarla çarpışması

gibi teminatları kapsar.

Yukarıdaki durumların herhangi birinin meydana gelmesi ile aracınız kullanılamaz hale gelmesi durumunda Aracınızın Rayiç bedeli belirlenerek sigorta şirketi bu tutarı size öder.

Rayiç bedel nedir ?

Rayiç bedel, aracınızın kaza anındaki tutarıdır.

Rayiç bedel nasıl belirlenir.

Kazanın gerçekleştiği tarihte,

• ilgili araç markasının yetkili / özel araç satışı yapan galeriler ile,
• Araç satışı yapan internet sitelerinden,
• Hasar tespiti için görevlendirilen Eksper
• Sigorta şirketi,

gibi kaynaklardan edinilen bilgileri ile aracın o günkü gerçek değeri belirlenir.

Aracın Rayiç bedeli maksimum değeri bu sitedeki sorgulamadan öğrenebilirsiniz.

https://www.tsb.org.tr/kasko-deger-listesi.aspx?pageID=631

Kasko yaptırırken dikkat edilmesi gereken hususlar neler ?

Kasko çok fazla özelliği, teminatı içeren bir sigorta türüdür bu sebepten teminatları ve ne işe yaradıklarını iyi belirlemek gerekir, buradaki her teminat kaskonun fiyatını değiştirecektir.

• İhtiyari Mali Mesuliyet
• Ferdi Kaza
  • Ölüm ve Sürekli Sakatlılık
  • Tedavi Masrafları
• Hukuksal Koruma
• Yedek Parça
  • Orjinal parça
  • Muadil parça
• Onarım Servisi
  • Yetkili servis
  • Özel servis
  • Serbest
• Deprem – Sel
• Sigara ve benzeri madde zararları
• Yetkisizlerce çekme / çekilme hasarları
• Anahtar Kaybı
• Kişisel  Eşya
• Kıymet Kazanma Tenzili
• Kemirgen Teminatı
• Yanlış akaryakıt alımı teminatı
• İkame araç teminatı
  • 7 gün
  • 15 gün
• Cam kırılması

Belki aklıma gelmeyen bir çok teminat daha vardır, ancak bu teminatların bir çoğunun limitleri seçenekli yani limitlerini sizin belirleyebileceğin teminatlar.

Bu sebepten bir aracın kaskosu 2 bin lira da çıkabilir 3 bin lira da…

Sırasıyla bu teminatların ne işe yaradıklarını ve önemini dilim döndüğünce anlatmaya çalışacağım.

İhtiyari Mali Sorumluluk (IMM)

Yukarıda verdiğim örnekteki gibi trafik sigortasının yetmediği durumlarda, ek olarak ne kadarlık daha destek olabileceğini belirten teminattır.

30 bin , 50 bin, 100 bin 250 bin …  Sınırsız gibi seçenekleri bulunur.

Eğer 30 bin imm seçmiş iseniz, yukarıdaki anlattığım gibi bir kaza olur ise trafik sigortasından arta kalan 44 bin liranın  30 bin lirasını da kasko karşılar siz 14 bin tl ödersiniz.

Bu limitin olabildiğince yüksek olmasını isteriz.

Ferdi Kaza

Bu teminat herhangi bir kaza anında karşı araçta bulunan sürücü ve yolcuları ölüm sakatlık durumlara tedavi gibi masrafları karşılar. 5.000 TL,  10.000 TL  , 20.000 TL gibi seçenekler bulunur, Olabildiğinde yüksek olmasını isteriz.

Hukuksal Koruma

Aracın kullanılmasından doğacak herhangi bir hukuksal uyuşmazlıklarda oluşan hukuki (mahkeme dava avuka) giderlerinizi  belirlediğiniz limitlerde teminat altına alır.

Yedek Parça

Herhangi bir kaza anında aracınıza takılacak olan yeni parçaların orjinal marka parçası mı yoksa yan sanayi diye tabir edilen muadil parça takılacağını mı seçebileceğiniz teminattır.

Onarım Servisi

Aslında bu seçenek sigorta şirketi belirleme kriteridir.

Herhangi bir hasar anında , Siz istediğiniz Ustanıza mı yaptırmak istersiniz ? yoksa sigorta şirketinin belirlediği bir serviste mi yaptırmak istersiniz ? Markanın kendi servisine mi gitmek istersiniz özel servise mi buna karar verdiğiniz teminattır kendileri.

Şu gibi seçenekler olabilir,

• Sigorta şirketi belirler,
• Sigortalı belirler

veya

• Özel servis
• Yetkili servis

gibi , ancak burada en önemli olan kriter eğer siz kaskonuzda onarım yeri teminatında sigortalı belirler seçmediyseniz. mecburen sigorta şirketinin size belirttiği servislere gitmek zorundasınız.

Her sigorta illerde belirli oto servisleri ile anlaşma yaparlar, örneğin İstanbul’da A oto servisi ile anlaşmalı olup,  Çorum’da B oto servisi ile anlaşmalı olabilir. sigorta şirketi anlaşmıştır ancak siz B oto servisinin işçiliğini hiç beğenmiyor olabilirsiniz ancak kaskonuzda sizin belirleyeceğinizi belirtmediğiniz için aracınız bu serviste yapılmak zorunda artık oradaki ustalar ne kadar iyidir işinde bilinmez.

Bu sebepten dolayı sigorta yaptırmadan önce sigorta şirketinin sitesine girip, sizin bulunduğunuz illerde hangi servislerle anlaşmalı olduğunu mutlaka öğreniniz.

İkame (Kiralık) araç hizmeti

Herhangi bir kaza anında , sizin aracınız kullanılamaz durumuda iken size temin edilecek geçici aracın kaç günlüğüne ve hangi segmentte olacağını seçtiğiniz teminattır seçenekler genelde bu şekildedir.

• 7 Gün (ABC Segmenti)
• 7 Gün (D Segmenti)
• 14 Gün (ABC Segmenti)
• 14 Gün (D Segmenti)
• 14 Gün Segmente Segment
• Sınırsız ikame araç

Burada Segment seçimi de önem arz ediyor, sizin otomatik vites bir mercedesiniz varken kaza anında size yedek araç olarak 1.2 motor düz vites Renault Symbol araç vermelerini istemezsiniz.

Anahtar Kaybı

Aracınızın anahtarını kaybettiğinizde, çalındığında aracınızın güvenliği için  yeni anahtar yaptırılması immobilizerin kodlanması kontak sistemin değiştirilmesi gibi maddi durumlar için gereken teminattır. 500 TL, 2.000 TL, 5.000 TL gibi seçenekleri olabilir. Unutmayın ki yeni araçların anahtarları oldukça pahalılar.

Kişisel  Eşya

Aracın içerisinde bıraktığınız eşyalarınızın çalınması gibi  durumlarda belirli limitlerde teminat altına alan teminattır.

Kemirgen Teminatı

Bu nedir hacı ? demeyin benim başıma gelen bir durumdur, LPG elektirik kablolarını bir fare kemirmişti LPG sistemi çalışamaz duruma gelmişti, bu gibi durumlar için verilen teminattır.

Yanlış akaryakıt alımı teminatı

artık bir çok istasyonda araç tanıma sistemi olsa da, bazen pompacının dalgınlığına gelip, benzinli araca mazot, veya dizel araca benzin konabiliyor. Aracın bu şekilde çalıştırılması mekanik sistemlerde büyük deformasyonlara sebep olabiliyor bu teminat bu gibi durumları belirlediğiniz limitlerde teminat altına alır.

Cam kırılması

Adından da anlaşılacağı üzere, herhangi bir cam hasarında , camınızın kaç liraya kadar teminat altına alınacağını belirleyen teminattır.

Kıymet Kazanma Tenzili

Bu teminat önemli, tam olarak şu işe yarıyor.

Örneğin hasar var araçta ve yeni bir radyator, kaput veya kapı vs gibi malzemeler 0 olarak orjinal marka takıldı.

Toplamda 10 bin liralık parça değişti, Ne oldu aracınıza yeni parçalar takıldığı için aracınızın değeri yükseldi.

(gerçi Türkiye’de yeni parça takılınca parçası değişmiş deyip fiyat kırıyorlar ne kadar saçma)

Kaza anında aracınızın rayiç bedeli 30 bin lira idi , ama artık bazı yerlerine sıfır parça takıldığı için aracın artık rayiç bedeli 33 bin lira oldu. sigorta şirketi sizin aracınıza rayiç bedel oranında teminat vermişti yani 30 bin lira için.

sizin aracınıza yaptığı masraftan doğan bu 3 bin liralık farkı sigorta şirketi size ödeyeceği 10 bin liradan düşer 7 bin lira öder .

Yani sizin o fark sizin cebinizden çıkar.

Sonra dersiniz ki -yav benim kaskom yok mu ne işe yarıyor bu kasko neden ben ödüyorum , ben para ödeyeceksem ne anladık bu kaskodan- işte bunu dememek  için bu gibi teminatlara dikkat etmek gerekiyor.

Muafiyetler

Birde muafiyetler konusu var, muafiyetler kaskoda primlerde çok etkili olduğu için çok dikkat edilmesi gereken konular.

Muafiyetler nasıl olur, hangi teminatlarda olabilir. Muafiyetler bir kaç türde olabilir % olarak olabilir, bir kısıtlama olarak olabilir, tutarsal olabilir.

Örneklendirelim,

• Muafiyetli,
  • Örneğin Kaskonuzu Deprem/Sel %20 muafiyetli yaptırdınız Yani herhangi bir sel veya deprem hasarında , ortaya çıkacak olan masraftan sigorta şirketi %20 oranında muafiyetli tutuluyor. 10 bin liralık bir hasar var ise sadece 8 bin lirasını sigorta şirketi karşılar 2 bin lira sizin cebinizden çıkar.
• Kısıtlamalı,
  • Cam muafiyeti örneği verelim, sigorta şirketi cama muafiyet verip şunu diyebilir, cam hasarında sadece x cam servisine gidip camını değiştirebilirsin. Ancak benim belirlediğim yer dışında bir yerde camını yaptırırsan % oranda muafiyet uygularım. yani bir kısmını ödemem diyebilir.
• Tutarsal,
  • Aslında kısıtlamalı ile aynı durum ama bu durumda size yüzde kısmını ödemem değil de , benim istediğim yerde yaptırmaz isen 1.500 TL’ye kadar ben öderim üzerini sen cebinden ödersin diyebilir.

Basamaklar,

Aynı trafik sigortasında olduğu gibi kaskoda da hasarsızlık basamağı vardır düştükçe prim artar yükseldikçe kasko priminiz düşer. % olarak artar ve maksimum %60’ta son bulur.

Kazasız geçirdiğiniz her yıl için hasarsızlık indirimi kazanırsınız, kazalı geçen bir yıl için ise hasarsızlık indiriminizi kaybedersiniz.

İstisnası,

Mini Hasar & Mini Onarım

Artık bu teminat bir çok kaskoda hatta bazı trafiklerde de olabiliyor.

aracınızda oluşan ufak tefek sürtme  boya çatlaması, döşeme tamiri gibi basit hasarları sigortanız öderken, hasarsızlık basamağınızı düşürmüyor.

Örnek vermek gerekirse her şirkette değişebilen bu seçenekler şu şekilde sınırlarda olabiliyor.

• 10 cm çapa kadar göçük düzeltme,
• 30 cm çapa kadar Kaporta çiziklerini onarma,
• 5 cm çapa kadar döşeme hasarı düzeltme,
• 20 cm çapa kadar tampon tamiri…

vb gibi durumları , hasarsızlığınız düşmeden ücretsiz onarma teminatı sunabiliyorlar..

Evet biraz uzun bir konu oldu ama bu konuyu kısa tutmamın imkanı yok, eminim daha yazılacak çok şey vardır. unuttuğum atladığım bir detay oldukça bu yazıyı güncelleyeceğim.

Sizinde kafanıza takılan bir soru olursa sormaktan çekinmeyin elimden geldiğince cevaplamaya çalışacağım.